Lerenleren
Lerenleren is tegenwoordig een vrij bekende term. Maar wat bedoelen we daar eigenlijk mee? Misschien heb je er al een eigen beeld bij — gebaseerd op je ervaringen over wat goed leren is en hoe je dat zou moeten aanpakken. Of misschien juist het tegenovergestelde: je hebt geen idee hoe je moet leren en zou daar graag houvast in willen krijgen.
Het mooie is: er zijn meerdere manieren om lerenleren vorm te geven. Maar ik ben ervan overtuigd dat geheugentechniek dé sleutel is tot succesvol studeren. Lerenleren van een geheugenspecialist is dan zo gek nog niet. Maar laten we eerst eens inzoomen op de term zelf.
Wat is lerenleren eigenlijk?
Tussen 2008 en 2015 deed ik mee aan verschillende geheugentoernooien, georganiseerd door de World Memory Championships (WMC). Een geweldige tijd, vol onvergetelijke ervaringen. Een internationaal geheugentoernooi is dé plek waar geheugenspecialisten samenkomen.
Een van de oprichters van deze geheugensportbond was Tony Buzan — misschien ken je zijn naam van de bekende mindmaps, een vaardigheid die je vaak tegenkomt in het kader van lerenleren.
Buzan, psycholoog van oorsprong, sprak op veel toernooien over wat hij mental literacy noemde: vaardig zijn met je eigen brein. Zijn boodschap was duidelijk:
“We teach our children what to learn, but we don’t teach them how to learn.”
Hij vulde dat steevast aan met:
“Learn everything about how to learn, and then learn everything what to learn.”
Tony had het natuurlijk over lerenleren. En hij had een punt: als leren zo’n essentieel onderdeel is van ons leven, waarom wordt ons dan niet geleerd hoe we dat moeten doen?
De opkomst van de term ‘lerenleren’
Veel scholieren en studenten worstelen met leren. Wat zijn de beste strategieën? Hoeveel tijd steek je erin — en wanneer begin je? Waarom blijven mijn cijfers achter? Hoe ga je om met examenvrees?
Omdat er zoveel uitdagingen zijn, is het logisch dat steeds meer mensen op zoek gaan naar hulp. Die zoektocht is, denk ik, de belangrijkste reden waarom lerenleren als begrip steeds meer aan bekendheid wint. En terecht. Als we ons hele leven moeten blijven leren, is het dan niet logisch om ook te leren hoe je leert?
Dat de term aan populariteit wint, is dus niet vreemd. Maar wat ís lerenleren dan precies? Daarover lopen de meningen uiteen. Vaak zie je in programma’s en trainingen de volgende thema’s terugkomen:
- Hoe maak ik goede aantekeningen?
- Wat is een slimme studieplanning?
- Hoe houd ik me aan die planning?
- Hoe onthoud ik de leerstof?
- Hoe verbeter ik mijn concentratie?
- Wanneer begin ik met leren voor een tentamen?
- Wat helpt me om leerstof echt te begrijpen?
Lerenleren van een geheugenspecialist? Doen scholen dat niet?
Het klinkt logisch: dat scholen en docenten leerlingen begeleiden in lerenleren. Toch gebeurt dit in de praktijk nauwelijks. In Vlaanderen is het anders geregeld — daar is lerenleren zelfs opgenomen in de officiële eindtermen, als verplichte vaardigheid. Nederland kent zo’n standaard niet.
Dat betekent overigens niet dat scholen het onderwerp niet herkennen of serieus nemen. In tegendeel: veel docenten doen ontzettend hun best en verdienen daarvoor alle waardering. Maar lerenleren is een vak apart — een vaardigheid die je eerst zelf moet beheersen vóór je die goed kunt overbrengen. En in het huidige onderwijssysteem is het geen apart vak, maar iets dat ‘erbij’ wordt gedaan.
Daar zit volgens mij precies het probleem. Het probleem wordt wel erkend. Scholieren en studenten krijgen dan ook allerlei tips: “plan je studie”, “zorg voor herhaling”, “maak goede aantekeningen”. Allemaal waardevolle adviezen.
Maar de vraag is: hoe dan?
En dat is het verschil tussen tips geven en een vaardigheid trainen. Bij het laatste leer je hoe je het doet, krijg je begeleiding én tijdige feedback zodat je kunt bijsturen. Dát is lerenleren.
Waarom lerenleren van een geheugenspecialist?
Omdat leren uiteindelijk draait om onthouden. Wat je niet onthoudt, kun je niet toepassen, niet reproduceren, niet verdiepen. Maar geheugentechniek doet méér dan alleen informatie vasthouden — het ondersteunt ook het denken zelf.
Een belangrijk onderdeel van geheugentechniek is dat je leerstof omzet in beelden en die vervolgens koppelt aan een denkbeeldige route — bijvoorbeeld door je huis, school of een wandeling die je goed kent. Door de stof zo te ‘plaatsen’ op plekken in je hoofd, onthoud je die makkelijker én ontstaat er overzicht.
Je ziet in één oogopslag wat waar hoort, hoe dingen samenhangen en wat belangrijk is. Dat overzicht helpt niet alleen bij het onthouden, maar juist ook bij het begrijpen, analyseren en creatief combineren. Je denken wordt er sneller, scherper en flexibeler van.
En precies daar zit de kracht van een geheugenspecialist: ik leer je niet alleen wat je moet doen, maar vooral hoe je dat doet. Geen losse tips, maar een bewezen systeem dat werkt — onderbouwd, praktisch en afgestemd op jouw brein.
Als je eenmaal hebt ervaren wat een getraind geheugen voor je denkvermogen betekent, wil je nooit meer terug. Leren wordt dan geen worsteling meer, maar een vaardigheid waarin je vertrouwen krijgt. En dát is precies waar lerenleren om draait.
Over Rick de Jong – Memoryspeaker
De trainingen en coaching worden verzorgd door Rick de Jong, internationaal erkend geheugentrainer met een achtergrond in de psychologie en ruim 17 jaar ervaring. Rick is onder andere bekend van zijn deelname aan geheugenkampioenschappen en vestigde in 2015 een Europees record door ruim 22.000 decimalen van pi foutloos op te noemen.
Deze expertise vormt de basis van Memoryspeaker: geen trucjes, maar inzicht in hoe geheugen werkt — en hoe je het effectief versterkt.
Meer weten over geheugencoaching van Memoryspeaker? Klik hier of neem contact op.

Lerenleren experts
Effectief onthouden bij leren en studeren
Netwerk specialisten
Onthouden van namen bij gezichten
Inspirerende talks
Brein- en geheugenlezingen
Volg ons
Volg Memorytrainer Rick de Jong