Ik geniet van Pasen. Mijn ouders maakten er altijd iets bijzonders van voor ons – paaseieren verstoppen in de tuin, een heerlijke paasbrunch en gezellig samenzijn. Pas later besefte ik dat het paasfeest een intrigerende link heeft met geheugentechnieken. Na het komende paasweekend kun jij ook je geheugen aanzienlijk verbeteren. Hoe? Dat vertel ik je in het volgend hoopvol paasverhaal.

Laten we eerst teruggaan naar het oude Griekenland in de vijfde eeuw voor Christus. De dichter Simonides werd uitgenodigd om tijdens een banket in Thessaloniki een voordracht te geven. Nadat hij zijn loflied had gebracht, verliet hij de zaal. Op dat moment stortte het dak in, waarbij alle gasten omkwamen en hun lichamen verminkt werden. Simonides kon echter de slachtoffers identificeren door zich de plaatsen te herinneren waar ze hadden gezeten.

Je vraagt je misschien af, wat heeft dit te maken met Pasen? Dit Griekse verhaal dateert van eeuwen voor de geboorte van Jezus, laat staan zijn kruisiging en opstanding na een paar dagen. En daar heb je natuurlijk gelijk in. Maar laten we eens kijken naar een andere ongerijmdheid: de paashaas. Deze is ook lastig te plaatsen binnen het christelijke feest van komend weekend.

De Paashaas vindt zijn oorsprong in pre-christelijke, heidense tradities, vooral in Duitsland. Dit vrolijk beestje was oorspronkelijk een symbool van vruchtbaarheid en nieuw leven, verbonden met het lenteseizoen. Het konijn, vanwege zijn reputatie van snelle voortplanting, werd gezien als een symbool van vruchtbaarheid en hernieuwing van het leven in de lente. Naarmate het christendom zich verspreidde, werden sommige van deze heidense symbolen en tradities geïncorporeerd in de christelijke vieringen, inclusief Pasen. In de loop der tijd begonnen de Paashaas en eieren, ook symbolen van nieuw leven, geassocieerd te worden met het christelijke Paasfeest.

Oké, de versmelting van Pasen met de haas is nu duidelijk. Maar wat heeft dit te maken met onze Griekse dichter? Zoals eerder gezegd, kon Simonides de slachtoffers identificeren doordat hij goed had rondgekeken tijdens zijn voordracht. Ik stel me voor dat hij wist wie er aan het hoofd van de tafel zat, wie bij de pilaar, achter de druiven en bij de karaffen met wijn. Door in gedachten langs deze verschillende plekken te gaan, kon hij reproduceren wie waar zat.

Ik heb iets soortgelijks zojuist in mijn tuin gedaan met allerlei paaslekkernijen. Ik ben een rondje gelopen en heb op specifieke plekken van alles verstopt. Achter het tuinpoortje staat een chocolade paashaas verborgen. Als je naar links loopt, zie je een boom die zich vertakt in een Y-vorm op anderhalve meter hoogte. Daar heb ik een mandje met eieren neergezet. Als je vervolgens naar de vijver in het midden van de tuin loopt, heb ik in het verhoogde gras, net voor de waterplas, een groot chocolade ei geplaatst. Het lijkt op een American football. Dan lopen we naar het tuinterras dichter bij het huis. Achter de tafelpoot staat nog een paashaas, maar deze heeft een chocolade wortel vast. En in de bloempot bij het terras heb ik een zak met kleine eitjes verstopt.

Net zoals Simonides kan ik nu in gedachten teruggaan en opnoemen wat ik op specifieke plaatsen heb gezien. De dichter ging mentaal langs de plekken bij het banket van zijn voordracht. Ik loop langs de verschillende punten in mijn tuin (poortje, boom, vijver, tafelpoot en bloempot).

Het verhaal van Simonides wordt vaak aangehaald als de ontdekking van een krachtige geheugentechniek, de methode van loci. Loci is het meervoud van Locus, de plaatsen waar je in gedachten langsloopt. Als mens kunnen we dit namelijk ontzettend goed, dit mentaal wandelen. Ga het maar eens bij jezelf na. Als je je eigen huis voorstelt en je loopt daar doorheen, dan ‘zie’ je toch wat je allemaal tegenkomt? Precies dat is de basis van een sterke toepassing van de geheugenvaardigheid. Je ‘loopt’ ergens langs en dan ‘zie’ je wat je tegenkomt. Vervolgens kun je daar objecten neerleggen die je wilt onthouden. Voor mij bijvoorbeeld de paaslekkernijen in de tuin, voor Simonides waren het de mensen bij het banket.

Hoe kun je dit zelf proberen? Door het te doen! Begin eens met een wandeling door je eigen huis. Zeg bijvoorbeeld tegen jezelf dat je twintig voorwerpen die je tegenkomt op een logische wijze gaat ordenen in je hoofd. Fictief voorbeeld: In de gang zie je de deurmat, spiegel, kapstok. Dan loop je naar de woonkamer en dan zie je de bank, boekenkast, open haard en televisie, enzovoort. Blijf zo rondwandelen totdat je twintig voorwerpen hebt. Loop dit vervolgens een paar keer in je hoofd door. Als je dit hebt gedaan, volgt fase twee. Bedenk wat je wilt onthouden, bijvoorbeeld de boodschappen. Zet vervolgens de items bij de verschillende voorwerpen op je wandelroute. Pak melk op de deurmat, spaghetti slierten hangen aan de spiegel, zak aardappelen aan de kapstok, enzovoort. Net zoals ik de snoepgoed in de tuin heb verstopt. Alleen jij doet dit natuurlijk niet echt, maar alleen in je fantasie. Je zult merken dat je zo een lange lijst met woorden kunt onthouden.

Natuurlijk is het niet voor iedereen even interessant om een lijst met boodschappen te onthouden. Wellicht wil je andere dingen memoriseren. Maar door het bovenstaande voorbeeld een keer uit te proberen, zul je ervaren dat ook jij een lange lijst met woorden kunt onthouden. Dan kun je vervolgens deze techniek, met detailaanpassingen, ook gebruiken voor andere soorten informatie. Met wat oefening is een krachtig geheugen voor jou een eitje. Een paaseitje!