Waarom is het zo moeilijk om namen te onthouden?

Het is heel herkenbaar. Ik kom maar weinig mensen tegen die zeggen: “Nee, daar heb ik geen last van.” Hoewel sommigen misschien beweren dat ze er geen last van hebben, blijkt het in de praktijk ook voor hen vies tegen te vallen. Waar hebben we het over? Het gaat om het fenomeen van het ontmoeten van nieuwe mensen en hoe moeilijk het is om hun namen te onthouden, vooral wanneer je meerdere mensen achter elkaar ontmoet. Maar waarom is dit eigenlijk zo moeilijk? En nog belangrijker, is er iets aan te doen?

Aandacht

Aandacht speelt hierbij een cruciale rol. Heel simpel gezegd, als je de naam van je nieuwe bekende niet goed hebt gehoord, hoe kun je het dan onthouden? Het ontbreken van aandacht bij een eerste ontmoeting komt vaker voor dan je wellicht zou denken. Maar toch is het ook wel logisch. Als je iemand nieuws ontmoet, wil je goed overkomen. Je moet je voorstellen, goed voor de dag komen. En als je daar allemaal mee bezig bent, heeft het horen van de naam van je nieuwe gesprekspartner vaak geen prioriteit. Dus als je een naam wilt onthouden, begin dan eens met aandacht. Luister goed naar de naam en als je het niet goed hebt gehoord, vraag er dan naar.

Betekenis

Oké, laten we nu zeggen dat je aandacht piekfijn in orde is. Je hebt de naam goed gehoord én om hier zeker van te zijn, heb je het ook nog eens herhaald. Check! Helaas is dit nog geen garantie dat je het gaat onthouden. Een van de redenen daarvoor is het ontbreken van betekenis. In vroegere tijden was het zo dat de heer Bakker ook daadwerkelijk de bakker was en bij het horen van de naam Timmermans werd meteen de spijker op de kop geslagen, de plaatselijke timmerman. Deze namen zijn, door hun betekenis, heel gemakkelijk te onthouden. Soms maken we dit nog steeds mee, dat een naam ook betekenis heeft. Maar dit zeldzaam.

Abstracte namen

Een ander aspect dat het onthouden bemoeilijkt, is de abstracte vorm van namen. Als een naam niet meteen visueel is voor te stellen, is het veel moeilijker te onthouden. Is het wel beeldend, dan is het een stuk gemakkelijker. Als je iemand ontmoet die Roos heet en je stelt een daadwerkelijke roos voor in haar haren, dan onthoud je haar voornaam. Een ander voorbeeld is Bas. Stel deze persoon blazend voor op het muziekinstrument met dezelfde naam. Een fluitje van een cent. Het onthouden dan, niet het muziekinstrument, dat is een bas.

Hoe kan je beter de namen onthouden?

Als je beter namen wilt onthouden, is het belangrijk om deze elementen aan te pakken. Hoe doe je dat dan? Met aandacht is het vooral een kwestie van mindset. Neem je voor goed naar iemand te luisteren om de naam te horen en heb ook het voornemen om “iets” met de naam te doen. Maar wat is dat “iets”? Laten we eens kijken of we een start kunnen maken met de eerder genoemde begrippen betekenis en beelden.

Betekenis gebruiken

Zoals opgemerkt, klopt het vaak niet dat de naam logisch correspondeert met de betekenis. Meneer Bakker is niet per se de bakker, net zoals Timmermans niet noodzakelijk de timmerman is. Soms is het toevallig wel zo, maar meestal niet. Desondanks kun je dit gegeven wel gebruiken. Je kunt tegen jezelf zeggen dat dit wél het geval is! In wezen is het een soort leugentje om bestwil. Mevrouw Van Nistelrode komt dan “daadwerkelijk” uit Nistelrode, ook al is dat niet zo. En de hobby van meneer Visser is…. nou ja, je begrijpt het wel. Het is opmerkelijk hoe goed ons brein betekenis vasthoudt. Ben je bang dat je realiteit en fictie door elkaar haalt? Gooi die angst maar overboord! Ons brein kan dat ook prima aan.

Beelden

Het gebruik van beelden is een krachtige motor voor het verbeteren van je geheugen. Sommige namen roepen meteen een beeld op. Denk terug aan Roos en Bas. Zoek naar een beeld in de naam. Als dat erin zit, maak er dan gebruik van. Ontmoet je Mirjam, “zie” dan je nieuwe kennis een pot jam uitlikken. Misschien zegt ze erbij: ‘ik wil meer jam’. Meer jam = Mirjam. Of denk aan Karel. Deze man stapt in zijn kar om een potje te gaan rellen. Met een beetje creativiteit en oefening zie je steeds meer visuele representaties in verschillende namen.

Als je met bovenstaande tips van aandacht, betekenis en beelden wat gaat oefenen dan zal het onthouden beter gaan. Maar ook ga je merken dat het met veel namen toch nog lastig is. Wil je deze ook goed onthouden? Dan heb je een meer uitgebreid systeem nodig.

Als geheugentrainer bij Memoryspeaker heb ik tussen 2008 en 2015 meegedaan aan verschillende geheugentoernooien over de hele wereld. Namen bij gezichten onthouden was altijd een uitdagend onderdeel voor mij. Voordat ik de geheugensport ontdekte, had ik gruwelijk veel moeite met het onthouden van namen. Sommige van mijn mede-geheugensporters hadden een natuurlijk talent voor het onthouden van namen, maar ik niet. Ik moest uitgebreid bestuderen wat de beste methode was en deze trainen. En nooit heb ik spijt gehad van deze inspanning; ik heb van mijn zwakte een kracht gemaakt. Als geheugentrainer is het een voordeel dat ik precies begrijp waar de moeilijkheid ligt bij mijn cursisten, omdat ik het zelf heb ervaren. Ik heb uitgepluisd wat de beste technieken zijn om namen te onthouden en pas deze toe in mijn dagelijks leven en leer ze ook aan mijn cursisten. Ik weet dat de uitdaging groot is, maar ik heb ervaren dat het toepassen van geheugentechnieken zo ontzettend effectief is. Ik hoop je ook ooit te mogen ontmoeten en je naam te onthouden.